نامه‌ی مارسل پروست به زَدیگ، سگِ رِنَلدُو آن

به زدیگ (اندکی پس از سوم نوامبر ۱۹۱۱)

زدیگ عزیزم

من تو را خیلی دوست دارم ، چون من و تو هردو سرشار از اندوه و عشق به یک نفر هستیم و تو نخواهی توانست از او بهتر در این دنیا بیابی.

اما من حسادت نمی کنم که او با تو بیشتر وقت می گذراند، چرا که این کار را عادلانه می دانم ، زیرا تو از من شوربخت تر و دوست داشتنی تر هستی .

هاپوی عزیزِ من! بگذار برایت بگویم چطور این موضوع را فهمیدم: وقتی که کوچک بودم و وقتی از نبودن مامان رنج می بردم، یا موقع سفر یا وقت خوابیدن و یا از عشق دخترکی در اندوه بودم، خیلی بینواتر از اکنون بودم ، در درجه ی اول به خاطر این که درست مثلِ تو ، و همان طور که اکنون هم همان گونه هستم، نمی توانستم به آزادی بیرون بروم و با سرگرم کردن، خودم را از اندوه برهانم و مانند تو به این اندوه زنجیر شده بودم.

اما دلیل ِ دیگر ، این بود که ذهنم نیز بسته و محدود بود و هیچ فکر و اندیشه‌ای نداشتم، هیچ خاطره‌ای از خواندن ِ کتابی نداشتم و هیچ طرحی برای گریز از آن وضع نیز نداشتم.

زدیگ ! تو هم همینطور هستی. تو تا به حال کتابی نخواندی و اندیشه‌ای نداری. پس وقتی که غمگینی باید خیلی نگون‌بخت باشی.

اما زدیگ خوب و کوچک ِ من! بدان که این را هاپو کوچولویی مثل خودت دارد به تو می گوید که در عین حال تجربه‌ی انسان بودن دارد و تو نداری!

بدان که هوش ِ انسان‌ها ، تنها زمانی به کار می‌آید که جانشین و تقلید ِ ضعیفی از دریافت‌هایی باشد که تو را وادار به دوست داشتن و رنج بردن می‌کند.

و نتیجه‌ی آن نیز رنج و مهری بسیار ضعیف‌تر از آنی‌ست که تو احساس می‌کنی.

من در لحظات ِ نادری که با تمام وجود احساس ِ مهر و رنج می‌کنم، حِسَم ناشی از ایده‌های کاذب نیست، بلکه از تجربه‌ای می آید که بین من و تو مشترک است.

و به‌نظرم هیچ چیز  ، از این شباهت ِ بین ِ من و تو ، با‌ارزش تر نیست.

و در چنین حالتی‌ست که آغاز به نوشتن می‌کنم و تنها کتاب‌هایی را دوست دارم که اینچنین نگاشته شده باشند.

دوست ِ قدیمی ِ من! کتابی که هم نام ِ توست [زدیگ نوشته ی ولتر] ، به هیچ وجه از این دسته نیست.

هر چند که در این مورد با صاحب و سرورت که سرورِ من نیز هست ، بحث و جدلی داشته‌ایم.

اما تو با او دعوا نخواهی کرد ، زیرا تو فکر نمی‌کنی.

زدیگ عزیزم! من و تو هردو پیر و دردمندیم. دلم میخواست بیشتر بیایم و به تو سر بزنم،

چون تو مرا از صاحب کوچولوی خودت دور نمی‌کنی و برعکس مرا به او نزدیک‌تر می کنی

با تمام وجود می‌بوسمت

و برای دوست کوچکت رِنَلدو هم چیزکی خواهم فرستاد.

دوست تو – بونشت (مارسل پروست)

از مجموعه‌ی نامه‌های مارسل پروست به رنلدو آن، با پیشگفتار امانوئل برل و فیلیپ کُلب، انتشارات گالیمار- ۱۹۵۶

رنلدو آن، رهبر ارکستر، منتقد موسیقی و آهنگساز فرانسویِ  ونزوئلایی‌تبار، از دوستانِ نزدیک مارسل پروست